De geschiedenis van het domein
Van Maria van Hongarije en Karel V tot vandaag
Koninklijk landgoed
16e eeuw • MARIA VAN HONGARIJE KOMT AAN IN MARIEMONT
Maria van Hongarije, de zus van keizer Karel V, is een fervent jaagster en besluit in 1546 een luxueus jachthuis op te trekken in Morlanwelz. Het huis komt bekend te staan als 'Mariemont', wat letterlijk 'de berg van Marie' betekent.
1605 • DE AARTSHERTOGEN ALBRECHT EN ISABELLA
Ook de aartshertogen zijn fervente jagers en besluiten het huis om te bouwen tot een prestigieus koninklijk verblijf. Mariemont wordt omgetoverd tot een heus kasteel, met 4 paviljoenen aan de hoeken, een kapel, een toren en een weelderige tuin met verschillende waterpartijen.
17e eeuw • LODEWIJK XIV
Het domein blijft onder Spaans bewind tot Lodewijk XIV, de koning van Frankrijk, de Nederlanden binnenvalt en Mariemont 10 jaar lang als een van zijn koninklijke residenties gebruikt.
18e eeuw - DE SPA VAN MARIA ELISABETH VAN OOSTENRIJK
Het Domein, dat ondertussen weer aan Spanje is teruggegeven, wordt eigendom van de Habsburgers, die er regelmatig aartshertogin Maria Elisabeth van Oostenrijk in verwelkomen. Zij wil concurreren met het water van Spa (dat de trots van het Prinsbisdom Luik is) en probeert te een kuuroord op te richten in Mariemont.
1741 • KAREL VAN LOTHARINGEN
Prins Karel van Lotharingen, die als landvoogd aan de Nederlanden is toegewezen, vestigt zich in Mariemont. Hij is een jager en levensgenieter en laat een neoklassiek paleis bouwen waar talloze feesten en recepties worden gehouden.
1794 • FRANSE REVOLUTIE
De Franse troepen verwoesten de regio in hun oorlog met Oostenrijk. Ze steken het paleis in brand, dat vervolgens geplunderd wordt door de lokale bevolking.
Een burgerlijk landgoed
1829 • DE WAROCQUÉ-DYNASTIE EN ENGELSE INRICHTING VAN HET DOMEIN
De regio ligt in het hart van een rijk kolenbekken en trekt de aandacht van heel wat meester-kolenhandelaars, waaronder Nicolas Warocqué, een gegoede man uit Bergen. Hij koopt een stukje van het bos van Mariemont op, bouwt er een kasteel en legt er een park aan van ongeveer 27 hectare. Charles-Henri Petersen ontwerpt het domein in de stijl van de Engelse tuinen van die tijd.
1892 – 1917 • RAOUL WAROCQUÉ & ZIJN MUSEUMPROJECT
4 generaties lang, op een moment in een 19e eeuw dat de industriële burgerij het heel goed doet, ontwikkelt en verfraait de familie Warocqué het Domein. De laatste en meteen ook meest opmerkelijke telg van de familie, Raoul Warocqué, bezoekt vele Europese landen, maar ook China, Japan, Egypte en India. Na elke reis komt hij terug met verschillende zeldzame en kostbare voorwerpen. Dankzij zijn indrukwekkende fortuin en het advies van de experts met wie hij zich laat omringen, slaagt hij er in enkele jaren tijd in een knappe verzameling samen te stellen met voorwerpen uit alle hoeken van de wereld.
Raoul Warocqué voegt daarnaast de ruïnes van het voormalige paleis van Karel van Lotharingen toe aan het familiedomein en geeft het zo zijn huidige vorm. Het museumproject van Mariemont gaat van start in 1909. De industrieel voegt twee vleugels uit gewapend beton toe aan het kasteel en brengt er een deel van de collecties in onder.
Hij sterft in Brussel op 28 mei 1917: in zijn testament laat hij weten dat hij alles ten dienste van de maatschappij wil stellen.
Publiek landgoed
1920 – Vandaag: LEGAAT AAN DE BELGISCHE STAAT
Bij zijn dood op 28 mei 1917 laat Raoul Warocqué, die ongehuwd is zonder nakomelingen, het Domein van Mariemont na aan de Belgische Staat. Hij voegt een bepaling aan zijn testament toe dat stelt dat het kasteel voor het grote publiek toegankelijk moet zijn. Tegelijkertijd maakt hij zijn bezittingen onvervreemdbaar: zijn privécollectie wordt openbaar.
In 1934 beginnen Paul Faider en zijn echtgenote en assistente Germaine Faider-Feytmans met het omvormen van het kasteel van Mariemont tot museum. In 1939 krijgt het kasteel officieel het statuut van 'museum' en wordt de omvorming concreet.
Germaine Faider speelt vervolgens handig in op het economische herstel na de oorlog om de activiteiten van het museum te diversifiëren: ze zet een educatieve dienst op en organiseert de eerste tijdelijke tentoonstellingen.
In de nacht van 25 december 1960 wordt het kasteel van Mariemont, waar de volledige verzameling van Raoul Warocqué staat, getroffen door een hevige brand.
In 1975 opent een nieuw, modern gebouw zijn deuren voor het grote publiek. Het is ontworpen door de Naamse architect Roger Bastin en wordt het 'Koninklijk Museum van Mariemont' genoemd.
In 1991 wordt Mariemont eigendom van de fRANSE gemeenschap, die het meteen omdoopt tot haar officiële museum. Het is zijn belangrijkste missie om het erfgoed en de collecties te bewaren, bestuderen en promoten bij het publiek.